UTAMBUE UGONJWA WA SARATANI YA KIBOFU

UTAMBUE UGONJWA WA SARATANI YA KIBOFU
Ugonjwa wa Saratani ya kibofu (Prostate Cancer) unabaki kuwa kitendawili kwani Waafrika na kwa walio wengi. Kutokana na kutokuwa na uwezo, watu wengi wanaishia kuugua kimyakimya.
Kwa kawaida, ugonjwa huu unapokuwa umefikia kiwango cha juu huonyesha kuwepo kwa uvimbe hatari katiak tezi zilizo chini ya kibofu cha mwanaume kwa kiingereza prostate glands. Kutokana na uvimbe huo, tezi huongezeka ukubwa na kuubana mrija wa mkojo (urethra), hivyo husababisha matatizo katika utoaji wa haja ndogo.
Saratani ya kibofu ni nini?
Chembechembe za mwili huzaliwa na kufa kila siku pia, chembechembe zinazounda tezi za prostate hufa na nyingine kuundwa kila mara kwa ajili ya kuchukua ya nafasi ya zilizokufa. Kama hakuna tatizo lolote basi kitendo hiki hufanyika mara kwa mara.
Kama chembechembe zilizozaliwa zinakuwa nyingi kuliko zilizokufa basi hutokea tatizo. Hali inakuwa mbaya zaidi pale chembechembe zinazozaliwa zinapokuwa haziko sawa na zile za awali, hali ambayo hujulikana kama Saratani ya chembehai. Kwa hiyo Saratani ya kibofu ni saratani inayoathiri tezi za prostate.
Asili ya saratani ya kibofu
Chanzo chake ni uhusiano mkubwa wa ulaji wa vyakula vyenye mafuta mengi pamoja na kuongezeka kw homoni za uzazi ya testosterone.
Ugonjwa huu huwakumba zaidi wanaume wenye umri zaidi ya miaka 75. Ni mara chache sana wanaume chini ya miaka 40.
Hivi karibuni watafiti wamebaini kuwa wakulima, wafanyakazi wa viwanda vya magurudumu,wapakaji rangi, pamoja na wanaume wanaofanya kazi katika mazingira yenye kemikali aina ya Cadmium ambayo ni aina ya metali.
Aina za saratani ya kibofu
Saratani ya kibofu imegawika katika aina nne:-
1. Uvimbe usioonekana lakini unaweza kubainiwa kwa kutumia darubini.
2. Uvimbe dhahiri chini ya kibofu
3. Uvimbe ulioenea kutoka eneo la chini ya kibofu lakini bila kusambaa zaidi sana
4. Saratani inayotokea na kusambaa ndani ya majimaji ya mwili, yajulikanayo kama lymph.
Ugonjwa huu hujitanua kwa kusambaa katika vilengelenge vilivyomo katika majimaji yabebayo mbegu za kiume, kibofu, pamoja na mvunguni mwa tumbo. Kama uanachelewa kmwona daktari mapema huweza kusambaa hadi kwenye mfumo wa lymph, mifupa, mapafu, ini na figo.
Dalili za saratani ya kibofu
Kuna dalili nyingi za saratani ya kibofu. Dalili hizo ni matatizo katika kukojoa ikiwa ni pamoja na mkojo kutoka taratibu, maumivu wakati wa kukojoa, maumivu ya sehemu ya chini ya mgongo na maumivu ya sehemu za tumbo.
Dalili nyingine ni kukojoa mara kwa mara usiku, kutokwa jasho, kushindwa kuzuia kutoka kwa mkojo, mkojo kuwa na rangi isiyo ya kawaida, kuwepo mchanganyiko wa damu katika mkojo, maumivu ya tumbo, maumivu ya mifupa, kupungua kwa uzito wa mwili na upungufu wa damu.